Potop to druga z trzech powiesci historycznych bedacych czescia "Trylogii" Henryka Sienkiewicza. Akcja utworu rozgrywa sie w latach 1655-1657 w okresie potopu szwedzkiego. W powiesci przeplata sie watek walk polsko-szwedzkich z historia milosna Andrzeja Kmicica i Olenki Billewiczówny.
Zareczony z Olenka Billewiczówna chorazy orszanski Andrzej Kmicic opowiada sie poczatkowo po stronie kolaborujacego ze Szwedami poteznego rodu magnackiego Radziwillów. Uznany przez szlachte i narzeczona za zdrajce, zaczyna poniewczasie rozumiec, ze Radziwillom chodzi nie o dobro ojczyzny, lecz o wlasne interesy. Aby odkupic winy, pod przybranym nazwiskiem - Babinicz - bierze udzial w obronie Jasnej Góry, wlasna piersia oslania króla Jana Kazimierza przed wrogami i bohatersko walczy z nieprzyjacielem.